Oude Punkers
Ken je Exactitudes? Zo nee, google even, het is de moeite waard. Exactitudes is een langlopend fotografieproject van Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek. Zij leggen met foto’s de ‘dress codes’ van verschillende sociale groepen vast. Ik ben een fan.
Voor mij de meest relevante serie foto’s is deze. Het is een reeks foto’s getiteld “grannies” en gemaakt in 1998. Dit jaar dus 25 jaar geleden. En destijds zag je deze vrouwen ook in het straatbeeld. Grijze regenjas, watergolfjes of permanent, met een altijd vriendelijke en licht kwetsbare uitstraling. Ik zag ze destijds niet alleen, ik kende ze. Mijn lieve drie oudtantes, waar ik veel bij over de vloer kwam, zagen er op straat ook zo uit. Het is een herkenbaar beeld van toen.
Maar dit beeld is niet meer van nu. Dit werd me een paar weken geleden maar weer eens duidelijk toen ik op de annual meeting van het Socio-Gerontech Network was. Het SGN-netwerk is een groep sociaal-wetenschappers en technici van over de hele wereld die zich bezighouden met de bestudering van de relatie tussen ouderen en technologie. Onder hen waren Helen Manchester en Tot Foster, gewaardeerde collega’s van de universiteit van Bristol, die een project presteerden waarin ouderen, innovatie en cultuur centraal staan. Onderdeel van dat project was dat ouderen zelf aan de slag gingen om met moderne digitale technologie uitdrukking te geven aan de manier waarop zij ouder worden en het ouder zijn ervaren. Dat gaf unieke resultaten.
Punk Reünie
Zo maakten Roland en Fanny samen een video die geïnspireerd was door het feit dat ze een verleden bleken te delen. Zij ontmoetten elkaar in het kader van dit kunstproject en kwamen er al gauw achter dat ze beide een verleden hadden als punker. De punkbeweging staat voor mij voor onder andere voor jong, tegendraads en militant. Bepaald geen termen die je associeert met ouderen. In 1977 brachten de Sex Pistols “God Save the Queen” uit. Als je toen 25 was, dan ben je nu 71. Oude punkers zijn een realiteit.
Oud en Militant
Maar in het project van Helen en Tot was er één dame die misschien nog meer punk was dan Roland en Fanny. Of Elanora destijds een punker geweest is weet ik niet, maar ze is zeker tegendraads, militant en op haar manier absoluut jong. Met haar roze haar en haar ‘in your face’ provocerende houding komt ze in opstand tegen “het beige”, wat staat voor alle dingen die je geacht wordt te doen, te laten, te zijn en niet te zijn als oudere. Elanora wil niet tuinieren of breien, ze wil geen leesbril en sta-op-stoel, geen onavontuurlijke vakantie met een boot op een rivier. Elanora leeft het leven vol gas, met de haren in de fik en iedereen mag het zien, of je daar nou zin in hebt of niet. Zo gaaf. Ze wijst ons erop dat wij onze beelden van ouderen moeten aanpassen en in het verlengde daarvan ons beleid, onze technologie en onze producten voor ouderen. En misschien moeten sommige zaken gewoon in de prullenbak. Om het in muziek termen te zeggen: het is niet meer Vera Lynn en Edith Piaff. Het zijn de Beatles en de Stones en intussen ook al de Clash en de Sex Pistols. Heel andere muziek, voor heel andere mensen. En in toenemende mate zullen we daar ons beleid, onze zorg en onze technologie op moeten aanpassen.
Louis Neven – Trendbureau Gelderland
Trendbureau Gelderland verzorgt onderzoek, advies, lezingen en workshops over maatschappelijke thema’s.